Eind november deed het demissionair kabinet de oproep aan Nederlanders in Ethiopië, die er niet per se hoefde te zijn, om het land te verlaten.

Het conflict in het land in de Hoorn van Afrika, sleept zich voort sinds november 2020. Tigray People’s Liberation Army (TPLF) viel een legerbasis van Ethiopische overheidstroepen aan, waarop minister-president Abiy Ahmed het leger de regio instuurde.

Inmiddels is het confict ruim een jaar verder zonder dat er een oplossing nabij lijkt. Zowel het Ethiopische leger als het Eritrese leger dat de eerste bijstaat in de strijd tegen het TPLF zouden oorlogsmisdaden plegen en moordend, verkrachtend en plunderend rondtrekken. Het TPLF zou dezelfde mores aanhouden en daarbij kindsoldaten inzetten. De VN-mensenrechtenraad heeft in het licht van de oorlogsmisdaden, een commissie opgericht die de misdaden moet gaan onderzoeken.

De vragen rijzen: wat is de oorzaak van het conflict en (hoe) kan het worden opgelost?

De wijze waarop het Tigray-conflict zich ontspint heeft een jarenlange aanloop. Etnische spanningen beheersen sinds jaar en dag de interne politiek in Ethiopië. Dat zwaktebod lijkt te zijn aangegrepen door de Westerse usual suspects op het moment dat er een regering zetelde die de banden met China te nauw aanhaalde.

Chequeboekje
Zo snel als het conflict in de Tigray-regio aanving, werd er vanuit de VS en de EU al snel met het chequeboekje gezwaaid. De Amerikanen bevroren 272 miljoen dollar aan betalingen aan Ethiopië uit, de EU deed dat met 90 miljoen euro. De VS stelden later daarnaast nog andere sancties in. De EU, omdat de neuzen niet dezelfde kant opstonden, deed dat niet.

De sancties voor de Ethiopische regering zijn overigens niet heel verrassend. De TPLF [Tigray People’s Liberation Front] onderhield immers gedurende haar machtsperiode nauwe banden met het Witte Huis. De aanval op de Ethiopische legerbasis die in november 2020 als startpunt van het huidige conflict diende, zou volgens een diplomaat ingefluisterd zijn door de Biden-regering, zo schreef People’s Dispatch eerder.

NoMore
Vanuit dat idee ontstond ook de #NoMore hashtag op Twitter. Die richtte zich op misdaden die de TPLF beging in de regio en was uiterst kritisch op de rol van de VS in het ontstane conflict. De hashtag – inmiddels door Twitter in de ban gedaan – geeft een in indicatie weer van het mechanisme achter het conflict en hoe er door een deel van de Ethiopische diaspora naar wordt gekeken.

De nationale vraag
Maar het geeft geen volledig beeld, zo schrijft de Eritrese blogger Filmon Zerai op Black Agenda Report. De crisis is namelijk ook onderhevig aan de etnische spanningen die al veel langer de politieke dynamiek bepalen in het land. Sinds jaar en dag wordt de Ethiopische politiek namelijk gedomineerd door de Tigray en de Amharen. Amhaars is daarbij de taal die wordt gebruikt door de overheid ook al is het niet de meest gesproken taal van het land: dat is Afaan-Oromo, dat vooral gesproken wordt door de grootste etniciteit binnen Ethiopië: de Oromo.

Volgens Zerai moet de interne spanning in Ethiopië daarom gezien worden in de context van een kolonistenstaat. En de heersende klassen van de Tigray en Amharen hebben voornamelijk de vruchten van die kolonisatie geplukt. De oorlog moet daarom gezien worden in het licht van het artikel van de Arhamese marxist Wallelign Mekonnen ‘On the Question of Nationalities in Ethiopia’ [Over de vraag van nationaliteiten in Ethiopië].

Nationaliteiten
Mekonnen was met dat artikel een beslissende factor in de revolutionaire studentenbeweging die in de jaren 60 en 70 furore maakte. Het vraagstuk over de verhoudingen tussen de nationaliteiten (of etniciteiten) binnen Ethiopië, wordt echter genegeerd door enkel een houding in te nemen die enkel het bestuur van Ahmed steunt.

Het huidige conflict is volgens de commentator vooral een conflict tussen de twee dominante volkeren in Ethiopië: de Tigray en de Arhamen. Een kant tussen die twee kiezen, zou voorbij gaan aan de vraag die echt gesteld zou moeten worden: hoe kunnen de verschillende volkeren binnen Ethiopië vreedzaam samenleven?

Beeld: Minister-president Abiy Ahmed ontmoet Amerikaans minister van Buitenlandse zaken Mike Pompeo op 18 februari 2020. (Foto van Ron Przysucha, staatsdepartement VS; publiek domein)